Rasyonalite - İrrasyonalite ve İnsan

Erich Fromm, Marx'ın yabancılaşma merkezli düşünceleri ile Freud'un psikanalizci düşünceleri arasında bir sentez yaparak toplumları anlamaya ve açıklamaya çalışır.
Rasyonel kavrayışa ve yapısal unsurların ağırlığına, irrasyonel yaklaşımı ve tek tek öznelerin değerini eklemesi kuramın açıklayıcılığına katkı sağlar kanaatimce!
Nietzsche ise daha özel ve ayrıksı bir şey yapar.
Rasyonel gibi görünenin arkasındaki saiklerin pek irrasyonel olduklarını açığa vurur!
Rasyonalite dediğimiz mefhumu yanlışlar.
Birey ve toplum davranışlarını çözümlemek üzere, ne kadar gelişmiş bir toplumdan söz edersek edelim, 'güç istemi'nin belirleyici olduğunu iddia eder.
Yaygın bilinenin aksine bu iddiası bir tanıtlama değil bir eleştiridir!
Nietzsche için gerçekliğin bilgisine ulaşmak epistemolojik/yöntembilimsel bir sorun değil ontolojik bir sorundur.
'Gerçekliğin ne kadarına katlanabilirsiniz' diye sorar.
Bu soruya verilecek pozitif yanıtı 'erdem' olarak kabul eder.
İnsanların genellikle huzur elde etmeye yönelik devindiklerini, gerçekliğin çölünden uzak vahalara özlem duyduklarını söyler ve bir ideal olarak 'üstinsan'ı gündeme getirir:
"İnsan, maymun ile üst insan arasına atılmış bir köprüdür."